استاپ موشن پلی میان تجسم و حقیقت ، زاییده ذهنی خلاق و دستی توانمند است. نه ویدیوئی کاملا رئال و نه انیمیشنی تمام است. جسمی دارای روح و روحی در کالبد اشیا است. تلفیقی از هنر ، دقت و تمرکز است.استاپ موشن توقف و حرکت ؛ در واقع خود زندگی ست.
در ادامه تعریف کاملی از استاپ موشن و انواع آن را ارائه خواهیم کرد و روش های ساخت و تولید انواع استاپ موشن را بررسی میکنیم. به تاریخچه این هنر در ایران و جهان می پردازیم و با کارگردانان سرشناس این حوزه آشنا می شویم. در نهایت به نقش جذاب آن در تبلیغات اشاره می کنیم و تعدادی از استاپ موشن های تولیدی توسط تیم طراحی و تولید آژانس تبلیغاتی فر را مشاهده می کنیم.
پس با ما با همراه باشید تا وارد دنیای جذاب توقف و حرکت شویم!
استاپ موشن چیست؟
به طور کلی انیمیشن ها با پشت سرهم قرار گرفتن تصاویر مختلف با تغییرات جزئی و نمایش پی در پی آن ها ساخته می شود. در انیمیشن های دو بعدی تصاویر نقاشی توسط دست یا نرم افزار، فریم به فریم نمایش داده می شود. انیمیشن های سه بعدی کمی متفاوت تر می باشند. در انیمیشن های سه بعدی مدل هایی که در نرم افزار طراحی شده اند ، فریم به فریم حرکت داده می شوند و نمایش تصاویر این فریم ها به صورت پیاپی ، انیمیشن را تشکیل می دهد.
استاپ موشن یکی از تکنیک های ساخت انیمیشن می باشد. در این تکنیک به جای مدل های نرم افزاری یا تصاویر نقاشی از اجسام و مدل های واقعی برای ساخت انیمیشن استفاده می شود. درواقع در این تکنیک ، مدل و آبجکت ها به صورت جزئی جا به جا می شوند و تصاویر آن ها ثبت می شود. این عمل به قدری تکرار می شود تا حرکت مدل و آبجکت ها را در ذهن مخاطب القا کند.
استاپ موشن هنری به قدمت سینما
شاید تابحال اسم استاپ موشن را نشنیده باشید اما قطعا فیلم ها و انیمیشن هایی که با این تکنیک ساخته شده اند را مشاهده کرده اید. قدمت این تکنیک تقریبا با تاریخچه سینما برابری میکند. با توجه به اینکه فیلم ها نیز با پشت سر هم قرار گرفتن فریم ها ساخته می شود میتوان انتظار داشت که تکنیک استاپ موشن در طول تاریخ فیلم سازی بارها مورد استفاده قرار گرفته باشد.
اولین استاپ موشن تاریخ به سال ۱۸۹۷ میلادی و فیلم عروسکی Humpty Dumpty Circus بر می گردد. در واقع فیلم ساز ها به دنبال به حرکت در آوردن اشیا بودند و این تکنیک گزینه مناسبی برای این کار بود.
به دلیل عدم وجود نرم افزارهای جلوه های ویژه، این روش بهترین راه حل برای ایجاد صحنه هایی بود که در واقعیت امکان ساخت آن وجود نداشت. فیلم هایی نظیر دنیای گمشده (The Lost World) ساخت سال ۱۹۲۵ و کینگ کونگ (King Kong) محصول ۱۹۳۳ از قدیمی ترین و معروف ترین فیلم هایی هستند که از تکنیک استاپ موشن برای ساخت جلوه های ویژه آن ها استفاده شده است.
محبوبیت در بین کودکان
اوایل دهه ۶۰ میلادی را می توان سرآغاز ساخت فیلم ها و مجموعه های استاپ موشنی نامید. در این سال ها انیمیشن های محبوب و معروفی نظیر پت و مت (Pat & Mat) ، والاس و گرومیت (Wallace and Gromit) و بره ناقلا (Shaun the Sheep) با همین روش ساخته شد. در واقع محبوبیت و موفقیت این مجموعه ها باعث ساخت فیلم های بلند استاپ موشنی نیز شد.
شاید بتوان نیک پارک را موفق ترین فیلم ساز این سبک نامید. او تاکنون ۴ بار موفق به دریافت جایزه اسکار شده است. والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوشنما (Wallace & Gromit: The Curse of the Were-Rabbit) محصول سال ۲۰۰۵ از این کارگردان تنها استاپ موشن انیمیشنی می باشد که در طول تاریخ موفق به کسب اسکار بهترین فیلم بلند انیمیشنی شده است. فرار مرغی (Chicken Run) محصول سال ۲۰۰۰ و مجموعه تلویزیونی بره ناقلا (Shaun the Sheep) از دیگر آثار معروف این کارگردان در سبک استاپ موشن می باشد.
تیم برتون فیلم ساز سرشناس هالیوودی نیز فیلم های موفقی در این سبک تولید کرده است. عروس مرده (Corpse Bride) ساخت سال ۲۰۰۵ اولین فیلم استاپ موشنی این کارگردان می باشد. فرانک وینی (Frankenweenie) محصول ۲۰۱۲ نیز دیگر انیمیشن معروف این کارگردان بود که توانست توجه مخاطبان را به خود معطوف کند.
انواع استاپ موشن
استاپ موشن ها برحسب نوع اجسام مورد استفاده برای ساخت آن ها به انواع مختلف تقسیم بندی می شوند:
۱. انیمیشن خمیری (Clay Animation)
در این سبک عروسک ها و المان های مختلف توسط خمیر های مخصوص ساخته می شود. شکل پذیری زیاد خمیر و یا گل باعث تنوع حرکات در این روش می باشد. برای استحکام بیشتر گاها از اسکلت هایی داخل خمیر ها نیز استفاده میشود. برای راحتی کار چندین حالت از یک عروسک ساخته می شود تا از آن ها در حالت های مختلف استفاده شود. انیمیشن هایی مانند بره ناقلا و پت و مت به این روش ساخته شده اند.
۲. انیمیشن عروسکی (Puppet Animation)
در این روش از عروسک هایی با مفصل های متحرک استفاده میشود. در داخل این عروسک ها اسکلت های مخصوصی قرار دارد تا بتوانند حالت خود را حفظ کنند و آسیبی به آن ها وارد نشود. معمولا در این روش نیز چند عروسک در حالت های مختلف ساخته می شود تا نیازی به تغییرات گسترده نباشد.
۳. انیمیشن مدل (Model Animation)
این روش بیشتر در گذشته و به جای جلوه های ویژه استفاده می شد. بدین صورت که صحنه هایی که در دنیای واقعی قابل فیلم برداری نبود به صورت استاپ موشن تولید می شد. امروزه با گسترش جلوه های ویژه نرم افزاری از این روش استفاده ای نمی شود.
۴. انیمیشن کات اوت (Cutout Animation)
کات آوت دیگر روش ساخت استاپ موشن می باشد. در این روش تکه های کاغذ و پارچه بر روی پس زمینه جا به جا و از آن ها عکاسی می شود. این روش برخلاف حالت های قبلی دو بعدی می باشد.
۵ . انیمیشن اشیا (Object Animation)
در انیمیشن اشیا از آبجکت ها و المان های واقعی به جای عروسک ها استفاده می شود. با خلاقیت و طیف گسترده ای از اشیا مختلف می توان انیمیشن های جذابی با این تکنیک ایجاد کرد. از لوازم خانگی معمولی تا اسباب بازی های بچگانه همگی می توانند در این روش استفاده شوند.
۶. انیمیشن پیکسلیشن (Pixilation)
برخلاف موارد قبلی کاراکترهای این روش از استاپ موشن ، انسان ها می باشند. این سبک ساخت انیمیشن در سطح بالاتری از موارد قبلی قرارد دارد و بیشتر برای ساخت حالت های غیرواقعی و سورئال استفاده می شود.
استاپ موشن خمیری
استاپ موشن خمیری یا Claymation یکی از انواع روش های ساخت استاپ موشن می باشد که مارا به رویای جان بخشیدن به کاراکتر های خمیری دوران کودکی نزدیک تر می کند. این سبک با وجود مشکلات خاص خود لذتی وصف ناپذیر دارد. پس اگر از طرفداران ساخت مجسمه های خمیری و گلی در کودکی بودید با ما همراه باشید تا با این سبک استاپ موشن آشنا شوید.
استاپ موشن خمیری چیست؟
در این روش ایده و تصورات ذهنی ما توسط خمیر یا گل به کاراکتر ها تبدیل و حرکت داده می شوند. گاها برای استحکام بیشتر از اسکلت هایی هم داخل خمیر ها استفاده می شود.
انیمیشن های خمیری مانند سایر روش های ساخت استاپ موشن جذابیت های خاص خود را دارد. اینکه شما می توانید تنها با مقداری خمیر تجسمات ذهنی خود را انیمیت کنید یکی از این جذابیت هاست. برخلاف سایر سبک ها در این روش به دلیل حالت پذیری فوق العاده خمیر هیچ محدودیتی برای ساخت آبجکت ها و شخصیت های خود نداریم. به لطف خمیر ، تبدیل حالت های مختلف شخصیت ها هم بسیار نرم تر می شود و در نتیجه انیمیشن ما طبیعی تر خواهد بود.
استاپ موشن های خمیری کاربرد بسیار گسترده ای دارند. تیزرهای تبلیغاتی ، فیلم های بلند سینمایی ، ویدیو های آموزشی و حتی موزیک ویدیو ها همگی مثال هایی از موارد استفاده این روش از تولید انیمیشن می باشند.
نمونه های موفق در تاریخ
اولین انیمیشن خمیری تاریخ که به نوعی اولین فریم از این روش می باشد در تاریخ 1908 میلادی به ثبت رسید. والاس مک کاتچون (WallaceMcCutcheon) در بخشی از فیلم The Sculptor’s Nightmare زمانی که گل های رسی با تبدیل شکل تبدیل به مجسمه شدند از این تکنیک استفاده کرد. این موضوع قدمت بسیار بالا این روش از ساخت استاپ موشن را به خوبی نشان می دهد.
در سالیان بعد نیز چندین بار از این سبک برای تولید استاپ موشن توسط کارگردانان مختلف استفاده شد. شاید بتوان آشنایی همگانی با Claymation را دهه 60 میلادی و مجموعه تلویزیونی پت و مت دانست. فراگیری گسترده این مجموعه و پخش آن در اکثر کشورهای اروپایی توجه بسیاری را به این تکنیک انیمیشن سازی جلب کرد.
انیمیشن آرنولد در اواخر دهه 90 میلادی سرآغاز تحولی دیگر در تولید انیمیشن های خمیری شد. در این دهه کریگ بارتلت (Craig Bartlett) با خلق این مجموعه که درواقع شخصیت و تمامی آبجکت های صحنه آن خمیری بود توانست نظر بسیاری را به خود جلب کند. کادرهایی با جزئیات کاملا خمیری و همینطور ساخت و ظاهری جذابتر نسبت به رقبا باعث درخشش بیشتر این مجموعه شد.
بدون شک موفق ترین فیلم ساز استاپ موشن را می توان نیک پارک نامید. مجموعه سری های والاس و گرومیت (Wallace & Gromit) ، بره ناقلا (Shaun the Sheep) و فرار مرغی (Chicken Run) از آثار درخشان این کارگردان همگی در سبک خمیری تولید شده اند. در حقیقت این کارگردان دارننده تنها اسکار بهترین فیلم انیمیشنی در سبک استاپ موشن نیز می باشد. این عنوان در سال 2005 و توسط فیلم Wallace & Gromit: The Curse of the Were-Rabbit توسط این کارگردان کسب شد.
استاپ موشن های خمیری ایرانی
استفاده از خمیر نیز در کنار سایر سبک های تولید انیمیشن در ایران توسط کارگردانان مختلف به کار گرفته شده است. انیمیشن برکه دوستی و ماجراهای نرمو، به کارگردانی مهدی خرمیان از نمونه های موفق این سبک می باشد. این استاپ موشن های خمیری که به صورت مجموعه قسمت های کوتاه تولید و توانست تاکنون نظر مثبت بسیاری از اهالی فن را به خود جلب کند.
انیمیشن های خمیری در مسیر پیشرفت
با احساس نیاز و رقابت بهتر با سایر سبک های تولید انیمیشن و همینطور پیشرفت امکانات ، انیمیشن های خمیری نیز دچار تغییراتی شدند. برای حرکت بهتر مدل های خمیری و طبیعی تر شدن آن طراحان شروع به استفاده از اسکلت هایی در ساختار خمیر ها کردند. این اسکلت ها که به صورت سیم مفتولی یا فلزی بود باعث قوام بهتر عروسک های خمیری نیز می شد. همین موضوع باعث استفاده بهتر از عروسک های خمیری در حالت های مختلفی مانند نشسته یا ایستاده میشد.
اما با پیشرفت صنعت و امکانات ، کارگردانان و فیلم سازان این حوزه به سبک جدیدی از استاپ موشن روی آوردند. این سبک که Puppet Animaion نام دارد با بهره گیری از آرماتورهایی پیشرفته و خمیر و قالب هایی مخصوص ، عروسک هایی با حرکات بسیار طبیعی تر و جذاب تر تولید میکند. همین موضوع باعث کمرنگ تر شدن استاپ موشن خمیری در دنیای امروزی می باشد. ولی با این وجود نمونه های بسیار زیادی از این سبک امروزه در تیزرهای تبلیغاتی مختلف دیده می شود.
نقش پررنگ در تیزرهای تبلیغاتی
هرچند امروزه با پیشرفت امکانات ، سبک خمیری در تولید فیلم های بلند انیمیشنی دیگر استفاده ای ندارد اما به هیچ عنوان نمی توان جذابیت آن ها را نادیده گرفت. همین جذابیت نیز باعث ساخت تیزرهای تبلیغاتی بسیاری با این روش می باشد. پس اگر از علاقه مندان به بازی های خمیری در دوران کودکی بودید استاپ موشن خمیری برایتان لذتی وصف نشدنی خواهد داشت.
استاپ موشن عروسکی (Puppet Animation)
Puppet Animation را می توان پرکاربرد ترین سبک تولید استاپ موشن دانست. این سبک به دلیل جذابیت های بسیار بالا و پیشرفت های صنعت عروسک سازی بیشتر در تولید انیمیشن های سینمایی کاربرد دارد. استاپ موشن های تبلیغاتی معمولا با روش های کم هزینه و ساده تر انجام می گیرند.
این شاخه را می توان ترکیبی از چند فرم هنری مختلف دانست. برای ساخت یک انیمیشن عروسکی مجموعه ای از هنر ها نظیر طراحی ، عروسک سازی ، مجسمه سازی ، خیاطی و کار با چوب و فلز ترکیب می شوند. به همین دلیل انیمیشن های عروسکی به صورت تیمی و مجموعه ای انجام می گیرند. به عنوان مثال کمپانی های بزرگ انیمیشن سازی نظیر Laika برای تولید انیمیشن های عروسکی خود ، بخش ها و دپارتمان های مجزایی دارند.
تاریخچه و آثار موفق
انیمیشن Humpy Dumpty Circus که به نوعی اولین فریم این هنر است درواقع یک استاپ موشن عروسکی می باشد. در این انیمیشن حیوانات و حرکات آکروباتیک سیرک به وسیله عروسک ها اجرا شد.
پیش از پیشرفت جلوه های ویژه ، مدل انیمیشن ها کاربرد داشتند. این شاخه را می توان زیرمجموعه انیمیشن های عروسکی دانست زیرا برای ایجاد جلوه های ویژه ، متریال و آبجکت ها توسط عروسک ها ساخته می شدند. جهان گمشده محصول سال 1925 و کینگ کونگ محصول سال 1933 اولین مثال های استفاده از عروسک ها برای ساخت جلوه های ویژه می باشد.
در سال 1935 الکساندر توشکای روسی اولین انیمیشن عروسکی سینمایی را تحت عنوان “گالیور جدید” ساخت. انیمیشنی که مسیر جدیدی را برای بسیاری از کارگردانان فراهم کرد به نوعی که امروزه درصد بسیار بالایی از استاپ موشن ها را سبک عروسکی شامل می شود. “داستان روباه” محصول 1937 سینمای فرانسه دومین انیمیشن عروسکی سینمایی محسوب می شود. این انیمیشن که عروسک های آن توسط موم و سیم طراحی شده بود را الهام بخش انیمیشن “آقای فاکس شگفت انگیز” محصول سال 2009 می دانند.
در انیمیشن “گالیور جدید” الکساندر توشای بیش از 3 هزار عروسک در سایز ها و فرم های مختلف ساخت که این روش هنوز هم برای ساخت انیمیشن های عروسکی استفاده می شود. هرچند با طراحی تکنیک تعویض توسط جرج پال در سال 1940 کار کمی ساده تر شد. در این تکنیک به جای ساخت کل عروسک سر های قابل تعویض برای عروسک ها طراحی می شد.
آغاز تحول سبک عروسکی
با پیدایش کمپانی های انیمیشن سازی نظیر Laika و Ardman آثار خمیری هم دچار پیشرفت و تحول شد. این کمپانی ها که عموما تلفیقی از سبک های خمیری ، عروسکی و سه بعدی را استفاده می کنند آثاری با کیفیت تر را تولید کردند. به عنوان مثال انیمیشن هایی مانند بره ناقلا و انسان نخستین به صورت تلفیقی از چند سبک تولید شدند.
نیک پارک کارگردان به نام سبک استاپ موشن اولین اثر خود را در سال 2000 تحت عنوان فرار مرغی و به کمک کمپانی آردمن تولید کرد. سیر پیشرفت انیمیشن های عروسکی به اینجا نیز ختم نشد. هنری سلیک در سال 2009 با همکاری کمپانی لایکا اثر بی نظیر کورالاین را تولید کرد. اثری عروسکی که از کامپیوتر هم برای اصطلاح و افزایش کیفیت آن استفاده شد. انیمیشن کورالاین را می توان با کیفیت ترین و نزدیک ترین مثال استاپ موشن ها به نمونه های انیمیشن های سه بعدی رایانه ای تا به امروز نامید.
سیر پیشرفت استاپ موشن ها باعث ورود چهره های مشهور به دنیای صداپیشگی این انیمیشن ها نیز شد. “آقای فاکس شگفت انگیز” ساخته وز اندرسون که اقتباسی از رمان روالد دال بود مثالی برای اثبات این موضوع می باشد. در این انیمیشن که از لحاظ کیفیت هم در سطح بسیار بالایی قرار دارد جرج کلونی و مریل استریپ به عنوان صداپیشه اقدام به هنرنمایی کردند.
مراحل ساخت انیمیشن عروسکی
همانطور که بیان کردیم تولید انیمیشن عروسکی باید به صورت تیمی انجام شود. کار تیمی علاوه بر افزایش کیفیت و سرعت کار باعث بهتر شدن جزئیات و افزایش دقت نیز می شود. چون مراحل عکاسی از آبجکت ها و تدوین خروجی کار در تمامی سبک های تولید استاپ موشن مشترک می باشد ما در اینجا فقط مراحل مربوط به تولید کاراکتر ها را بررسی می کنیم.
طراحی عروسک
طراحی عروسک اولین مرحله پیش تولید انیمیشن های عروسکی می باشد. هرچند تمامی مراحل در نهایت منجر به طراحی کاراکتر عروسکی ما می شود اما منظور از این مرحله صرفا طراحی اندازه کلی ، سایز و فرم کلی بدن و نسبت اعضا مختلف به یکدیگر می باشد. در این مرحله نیازی به ساخت جزئیات نیست و صرفا کلیات کاراکتر ما طراحی می شود. ساده ترین راه برای انجام این مرحله کشیدن ایده ذهنی عروسک مد نظر خود بر روی کاغذ می باشد.
طراحی آرماتور
طراحی آرماتور را می توان مهم ترین مرحله پیش تولید نامید. با توجه به اینکه بدنه کلی و جزئیات عروسک بر روی آرماتور سوار می شود و در طول پروژه بارها از آن استفاده می شود کیفیت آرماتور تولیدی ما اهمیت بسیار زیادی دارد. با در نظر گرفتن به تعداد فریم و دامنه حرکتی مد نظر ، آرماتور ما مفصل گذاری می شود. اما آرماتور دقیقا چیست؟
آرماتور ها اتصالاتی ثابت و مقاوم و در عین حال قابل جابجایی هستند که امروزه برای ساخت همه انیمیشن های عروسکی استفاده می شود. این اتصالات به گونه ای طراحی می شوند که مواد نرم و قابل انعطافی مانند خمیر بتوانند بر روی ان ها سوار شوند. با وجود اینکه اکثرا از خمیر ها برای ایجاد کاراکتر بر روی آرماتور استفاده می شود اما گاها برای ساخت استاپ موشن های کوتاه خود آرماتور نیز انیمیت می شود.
جنس آرماتور ها بستگی به کاراکتر مد نظر ما و همینطور بودجه دارد. امروزره شرکت های مختلف آرماتورهایی در سایز ها و ابعاد متفاوتی تولید می کنند که از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند. با این وجود برای شروع آموزش و کار در این شاخه می توان از مفتول های فلزی نظیر فولاد و مس استفاده کرد. این مفتول ها به دلیل قیمت مناسب و قابلیت انعطاف کافی برای شروع گزینه مناسبی هستند. مفتول های آلومینیومی نیز می توانند گزینه مناسبی باشند. آلومینیوم نیز مقاومت قابل قبولی دارد و در عین حال حالت گیری بهتری از فولاد و مس دارند.
ضخامت آرماتور هم عامل بسیار مهمی می باشد. هرچقد ضخامت آرماتور بیشتر باشد قابلیت انعطاف آن نیز افزایش می یابد. امروزه آرماتور هایی با ضخامت 10-11-12 میلیمتر بیشترین کاربرد را در تولید استاپ موشن های بلند سینمایی دارند.
مدل سازی و فرم دهی
پس از ساخت آرماتور به مرحله مدل سازی می رسیم. برای مدل سازی می توانید از خمیرهای مجسمه سازی ، لاتکس ، لایکو ، اسفنج و هر متریال خلاقانه خود استفاده کنید. نکته ای که در انتخاب متریال باید به آن توجه کرد قابل انعطاف بودن متریال مد نظر است. جنسی که برای ساخت مدل و فرم بدنی از آن استفاده می کنید نباید مانع حرکت مفاصل شود.
یکی از موادی که برای ساخت قسمت های ثابت عروسک بسیار استفاده می شود آستراپوکسی می باشد. این جنس به راحتی قابل تهیه و استفاده می باشد اما به دلیل سمی بودن می بایست از دستکس در حین کار استفاده کرد.
لاتکس بهترین گزینه برای اعضایی مانند دست و پا می باشد. خاصیت ارتجاعی و حالت گیری فوق العاده لاتکس باعث می شود حتی برای قالب گیری کل بدن نیز گزینه مناسبی باشد. هرچند کار با لاتکس تا حدودی سخت و پیچیده می باشد اما درصورت حوصله و ظرافت ، نتیجه آن فوق العاده خواهد بود.
طراحی حالت چهره
طراحی و آماده سازی حالت چهره ارتباط بسیار زیادی به فریم ریت ما دارد. اگر استاپ موشن ما 24 فریمی باشد حالت چهره کاراکتر ما دو برابر یک انیمیشن 12 فریمی تغییر خواهد کرد. این عامل در طبیعی تر شدن مکالمات تاثیر بسیار زیادی دارد. انیماتور ها و کمپانی های تولید انیمیشن از دو راه برای حل این مشکل استفاده می کنند: در حالت اول می توان از متریال نرم و قابل انعطافی مانند خمیر برای اعضای صورت استفاده کرد. یعنی به عنوان مثال دهان و چشم های کاراکتر ها در فریم های مختلف تعویض شود. در حالت دوم که مرسوم تر می باشد سرهایی با حالت و فرم های مختلف تولید می شود. در طول کار و فریم های مختلف سر کاراکترها را صدها بار تعویض می کنند و حس مکالمه به مخاطب القا می شود.
کمپانی لایکا برای اولین بار در تهیه انیمیشن ” کوبو و دو رشته” از پرینتر سه بعدی برای اینکار استفاده کرد. هرچند استفاده از پرینتر سه بعدی بسیار به جزئیات کمک میکند و سرعت کاری را بالا می برد اما هزینه انجام آن بسیار بالا می باشد. تعداد چهره تولیدی شما بستگی به جزئیات شما دارد. نگران نباشید با 15 یا 20 جالت چهره نیز می توان انیمیشن عروسکی تولید کرد.
رنگ آمیزی و جزئیات
مرحله آخر رنگ آمیزی و اضافه کردن جزئیات می باشد. برای رنگ آمیزی رنگ های با کیفیت اکریلیک و قلمو های مصنوعی بیشتر توصیه می شود. استفاده از قلمو های طبیعی ممکن است باعث باقی ماندن مو بر روی عروسک شود. راه دیگر استفاده از افشانه رنگ می باشد. هرچند این راه کمی پرهزینه می باشد اما باعث افزایش سرعت شما می شود و نگرانی هایی مانند یکدست شدن رنگ را کاهش می دهد.
برای ساخت مو میزان حرکت کاراکتر تعیین کننده می باشد. اگر کاراکتر ما در حال حرکت باشد باید حالت موی آن تغییر پیدا کند تا حرکت را به بیننده القا کند. پوشش سیلیکنی و یا موهای واقعی برای این منظور گزینه های مناسبی می باشند.
اگر در تیم خود یک خیاط نیز دارید می توانید لباس ها و سایر جزئیات پوشش را خودتان آماده کنید. در این مرحله نیز خلاقیت می تواند کمک رسان باشد. به عنوان مثال برای ساخت کاراکتری فقیر می توانید از لباس های پاره ای که استفاده نمی کنید هم برای دوخت و دوز پوشش کاراکتر خود استفاده کنید. راه ساده تر مراجعه به بازار و خرید عروسک هایی است که لباسی مناسب کاراکتر شما دارند. به این صورت می توانید با کمی هزینه لباس مد نظر خود را به صورت آماده تهیه کنید.
استاپ موشن کات اوت (Cutout Stopmotions)
استاپ موشن کات اوت را می توان ساده ترین و کم هزینه ترین روش ساخت استاپ موشن دانست. اگر در شروع راه هستید استاپ موشن کات اوت بهترین گزینه برای شما می باشد. حس فوق العاده خلق رویاهای خود و جان بخشیدن به آن ها تنها با تکه های کاغذ اولین حسن این روش از ساخت استاپ موشن می باشد.
استاپ موشن های کات اوت به دلیل بعضی محدودیت ها و همینطور پیشرفت تکنولوژی های انیمیشن سازی کمتر به عنوان فیلم های بلند انیمیشنی مورد استفاده قرار می گیرند اما به دلیل هزینه های کمتر و انتقال حس عمیق به مخاطب سهم زیادی در ساخت تیزرهای تبلیغاتی به روش استاپ موشن دارند.
انیمیشن کات اوت چیست؟
در دنیای انیمیشن سازی روش کات اوت به دو صورت دستی و دیجیتالی انجام می شود. روش دیجیتالی تماما توسط نرم افزار های انیمیشن سازی ساخته می شود و نمونه آن را در انیمیشن ایرانی معروف شکرستان مشاهده کرده اید. در واقع روش کات اوت دستی در حوزه استاپ موشن تقسیم بندی می شود و روش دیجیتال جزو استاپ موشن ها محسوب نمی شود.
استاپ موشن کات اوت در واقع یکی از روش های ساخت استاپ موشن می باشد. در این روش کاراکتر ها و بازیگر های ما به وسیله کاغذ، مقوا، چوب یا تکه های پارچه ساخته می شوند. پس از ساخت، به چند روش این کاراکتر ها انیمیت شده و حس حرکت را به مخاطب خود منتقل می کنند. به دلیل متریال ارزان قیمت تر نسبت به سایر روش ها، روش کات اوت را می توان کم هزینه ترین و بهترین روش برای شروع استاپ موشن دانست.
روش های ساخت استاپ موشن کات اوت
استاپ موشن کات اوت به ۲ روش کلی ساخته می شود: ۱- ماکت سازی ۲- چاپ و برش فریم ها
در روش ماکت سازی شخصیت ها و صحنه ، توسط قیچی یا ابزار مناسب برش داده می شوند. حاصل این برش ها به صورت ماکتی از آبجکت های صحنه یا کاراکتر ها ایجاد و حرکت داده می شوند. معمولا شخصیت های اصلی داستان که حرکات زیادی دارند در چند حالت برش داده می شوند. این کار به این دلیل انجام می شود که در حین انیمیت ، کار ما ساده تر و آسیبی به کاراکتر ما وارد نشود.
در روش دوم شخصیت های دارای حرکت در حالت های مختلف عکاسی یا نقاشی می شوند و حاصل کار به صورت فریم به فریم چاپ و برش داده می شود. در نهایت فریم های آماده در جای خود قرار می گیرند و این کار باعث انتقال حس حرکت و ساخت انیمیشن می شود.
مراحل ساخت انیمیشن کات آوت
مانند تمامی روش ها ، ساخت استاپ موشن کات اوت نیز مراحلی دارد:
داستان و ایده:
اولین مرحله برای ساخت یک استاپ موشن ایده و داستان می باشد. آیا ایده خود را کاملا پرورش داده اید؟ داستان شما آیا جذابیت کافی را برای مخاطب خواهد داشت؟ و سوال مهم تر اینکه برای داستان شما روش کات اوت مناسب می باشد؟ اگر جواب مناسبی برای این سوالات دارید و داستان خود را براساس ایده خود کامل کرده اید شروع کنید…
استوری برد:
حتما برای خود استوری برد آماده کنید. استاپ موشن کات اوت به دلیل محدودیت های خاص خود ، مانند سایر روش ها نیاز به استوری برد دارد. حتما تمامی جزئیات مربوط به کادر، صحنه، کاراکتر ها و … را به استوری برد منتقل کنید تا هیچ موردی از قلم نیفتد. این کار باعث می شود در هیچ کدام از مراحل سردرگم نشوید.
چاپ و برش:
چه برای ماکت سازی و چه برش فریم به فریم شما نیاز به این مرحله خواهید داشت. چاپ بی نقص آبجکت ها با بالاترین کیفیت بسیار مهم می باشد. دقت داشته باشید که هرچقد ضخامت کاغذ یا مقوای شما بیشتر باشد قوام کاراکتر ها و آبجکت ها بیشتر می شود. قوام و استحکام بیشتر باعث می شود در طول کار و بخصوص در پروژه های طولانی تر آسیبی به آبجکت ها و شخصیت های ما وارد نشود.
برای راحتی کار در مرحله انیمیت و طبیعی تر شدن حرکت، برای شخصیت های خود مفصل هایی طراحی کنید.
عکاسی و انیمیت:
اگر در شروع راه هستید نیاز به تهیه یک دوربین حرفه ای یا لپ تاپ نیست. برای شروع آموزش و تمرین می توانید از نرم افزار Stopmotion Studio در هر دو سیستم عامل Android و IOS استفاده نمایید. با گذر زمان و پیشرفت به سراغ خرید دوربین و لپ تاپ بروید. در این مرحله می توانید از نرم افزار Dragon Frame که امکانات بسیار زیادی دارد استفاده کنید.
به دلیل دو بعدی بودن آبجکت ها ، زاویه دوربین و نورپردازی بسیار اهمیت دارد. اگر زاویه دوربین مناسبی انتخاب نکنید ، کاغذی بودن آبجکت ها و کاراکتر های شما ذوق مخاطب را از بین می برند.
کات اوت سه بعدی
استاپ موشن کات اوت خود را می توانیم به صورت سه بعدی نیز طراحی کنیم. اگر آبجکت ها و کاراکتر های خود را با کاغذ و مقوا به صورت سه بعدی آماده کنیم و درواقع به آن ها بعد بدهیم، کات آوتی سه بعدی خلق کرده ایم. با این کار مشکل زاویه دوربین و دو بعدی بودن را نیز می توانیم حل کنیم.
مزایای استاپ موشن کات اوت
همانطور که اشاره کردیم به دلیل ساده و ارزان بودن متریال ساخت، کات اوت بهترین روش برای شروع استاپ موشن یا انجام پروژه های ارزان قیمت می باشد.
به دلیل اینکه در تمام مراحل کات اوت کارگردان حضور داشته و نواقصات کار را برطرف میکند این روش می تواند حس کارگردان را به خوبی به مخاطب منتقل کند. حضور کاگردان و ارتباط نزدیک آن با کل پروژه تاثیر بسیاری بر توانایی انتقال پیام و حس عمیق به مخاطب دارد.
حرکات در استاپ موشن کات اوت قاطع ، پرشی و مجزا می باشد. همین ویژگی های حرکتی باعث می شود بعضی از محدودیت های کاراکتر ها برطرف شده و مخاطب متوجه نواقصات کاراکتر ها نشود.
معایب استاپ موشن کات اوت
استاپ موشن کات اوت مانند تمامی روش های ساخت استاپ موشن محدودیت ها و معایبی نیز دارد.
نوع حرکت کاراکتر ها باعث می شود نتوان جزئیات را به خوبی به نمایش گذاشت. این مورد در انیمیشن هایی که کاراکتر نیاز به ادای دیالوگ دارد بسیار به چشم می آید نیاز ایجاد حس واقعی مکالمه و حرکات لب در این سبک تقریبا غیر ممکن می باشد. همین محدودیت باعث می شود روش کات اوت برای ساخت فیلم های بلند مناسب نباشد.
با وجود اینکه می توان کات اوتی سه بعدی تولید کرد اما اکثرا استاپ موشن های کات اوت تولیدی به صورت دو بعدی می باشند. همین مورد باعث محدودیت ما در زاویه دوربین می شود. این موضوع دیگر عاملی می باشد که باعث می شود استاپ موشن کات اوت برای رقابت با فیلم های انیمیشنی بلند گزینه مناسبی نباشند.
کات اوت سایه ای یا Silhouette Animation
تابحال اسم عکاسی ضد نور به گوشتان خورده است؟ در این روش نورپردازی به صورتی انجام میگیرد که بک گراند سوژه به صورت روشن و سوژه اصلی کاملا بدون نور باشد. همین روش را در عکاسی استاپ موشن خود نیز می توانیم انجام دهیم. استاپ موشن کات اوتی که به این طریق انجام شود را Silhouette Animation یا کات اوت سایه ای می نامند.
نورپردازی صحیح در این روش بسیار مهم می باشد زیرا باید کاراکتر ما هیچ نوری نداشته باشد. برای راحت تر کردن کار می توان کاراکتر ها و ابجکت ها مورد نیاز خود را روی مقوا یا کاغذ ضخیم مشکی ایحاد کنیم تا نوری از آن عبور نکند.
بیشترین استفاده
استاپ موشن کات اوت به دلیل جذابیت های ویژه ای که به آن اشاره کردیم در ساخت فیلم های انمیشینی کوتاه بسیار کاربرد دارد. در واقع بیشترین کاربرد کات اوت ها برای ساخت تیزرهای تبلیغاتی می باشد. زیبایی بصری این سبک باعث تاثیر بیشتر و انتقال پیام بهتر به مخاطب می شود.
استاپ موشن تبلیغاتی
استاپ موشن تبلیغاتی را می توان سرآغاز عصری جدید در ساخت تیزرهای تبلیغاتی نامید. ویژگی های خاص این سبک تولید انیمیشن و برتری هایی که بر تیزرهای رئال یا موشن گرافی دارند باعث تبدیل آن ها به انتخاب اول بسیاری از مجموعه ها و برند ها برای انتقال پیام خود به مخاطب شده اند. (اگر از علاقه مندان تیزر های تبلیغاتی هستید برای آشنایی بیشتر با مفهوم و انواع تیزرهای تبلیغاتی ، صفحه تیزرهای تبلیغاتی ما را مطالعه فرمایید.)
ویدیویی که به روش توقف و حرکت تولید و هدف آن معرفی یک برند یا خدمات آن ، ارائه یک محصول از مجموعه و یا رساندن پیامی به مخاطب می باشد را استاپ موشن تبلیغاتی می نامند. هرچند قدمت این سبک را نمی توان بسیار زیاد نامید اما امروزه سهم بسیار زیادی از تیزرهای تبلیغاتی را به خود اختصاص داده اند.
مزایا استاپ موشن تبلیغاتی
در دنیای تبلیغات هر روشی برای گرفتن سهمی از بازار باید ویژگی ها و مزایایی داشته باشد. استاپ موشن تبلیغاتی نیز برتری های خاصی برای رقابت با سایر تیزرهای تبلیغاتی دارد.
فارغ از مکان:
تصور کنید مدیر یک مجموعه در یک شهرستان کوچک هستید و شهر شما فاقد یک تیم حرفه ای برای تولید تیزرتبلیغاتی است. آیا یک محتوا با کیفیت پایین مخاطب شما را تحت تاثیر قرار می دهد؟ توان پرداخت هزینه اقامت و ساخت تیزر توسط یک تیم حرفه ای از یک شهر یا کشور دیگر را دارد؟ آیا لوکیشن شما جذابیت بصری کافی را دارد؟ اینجاست که استاپ موشن وارد می شود.
استاپ موشن تبلیغاتی را به جرئت می توان فارغ از مکان نامید. این سبک به واسطه ارتباط صددرصدی تیم طراحی با مراحل پیش تولید ، تولید و تدوین نهایی به هیچ عنوان محدود به یک لوکیشن یا فضا نمی باشد. شما می توانید با خیال راحت سفارش خود را به یک تیم تولید حرفه ای از شهر یا حتی کشور دیگر بسپارید و پس از مذاکرات اولیه و جمع بندی سناریو ، منتظر خلق شگفتی باشید.
هزینه کمتر:
گاها شما به عنوان مالک برند و مجموعه ایده ای برای ساخت یک محتوا دارید اما هزینه آن خارج از توان شما می باشد. این هزینه را نمی توان صرفا مالی نامید. لوکیشن های بسیار بزرگ و غیرقابل دسترسی ، موقعیت های آب و هوایی خاص ، محدودیت هایی نظیر تراکم جمعیت در فضای مورد نظر و عدم توانایی ساخت دکور هایی با سایز مد نظر همگی توسط استاپ موشن و دنیای خلاقانه آن قابل دسترسی است.
جذابیت:
جذابیت ، واژه ای مشترک در توصیف استاپ موشن تبلیغاتی های مختلف می باشد. تصور اهرام ثلاثه ای خمیری یا برج پیزایی کاغذی می تواند هر بیننده ای را غرق در محتوای شما کند. نحوه انیمیت خاص و دنیای سورئالی که می تواند بسازد جذابیت بی نظیری به داستان و سناریو آن می بخشد و تا مدت ها ذهن مخاطب را با خود همراه می کند.
مراحل ساخت استاپ موشن تبلیغاتی
مراحل ساخت استاپ موشن تبلغاتی بستگی به روش ساخت آن دارد. اینکه استاپ موشن شما کاغذی باشد یا خمیری ، کاراکتر شما عروسک باشد یا انسان ، همگی تعیین کننده مراحل انجام آن می باشند. درواقع هر کدام از روش های ساخت استاپ موشن مراحل پیش تولید و تولید خاص خود را دارند.
یک استاپ موشن تبلیغاتی را وقتی می توان موفق نامید که بتواند بیننده را به خرید یک محصول یا انتخاب یک برند سوق دهد. برای رسیدن به این هدف استاپ موشن شما باید بار تبلیغاتی لازم را داشته باشد.
سناریو و داستان مهم ترین مرحله در ساخت یک تیزر تبلیغاتی می باشد. داستان و سناریو برگرفته از ایده می باشد. ایده جذاب سناریویی جذاب به دنبال دارد و سناریو راه و روش ساخت را تعیین می کند. برای تاثیر بیشتر بر مخاطب بهتر است سناریو شما توسط تیم تولید حرفه ای طراحی شود. دراینصورت علاوه بر زیبایی و جذابیت، بار تبلیغاتی و خلاقیت لازم جهت تاثیر بر مخاطب را نیز خواهد داشت.
استاپ موشن تبلیغاتی در فر
زیبایی بصری ، جذابیت و تاثیر بسیار بالا استاپ موشن بر مخاطب را نمی توان انکار کرد. از همین رو این سبک انیمیشن سازی وارد دنیای تبلیغات نیز شده است. تیم طراحی آژانس تبلیغاتی فر به واسطه همکاری با مجموعه ها و برند های مختلف و توانایی تولید انواع استاپ موشن ، می تواند برای مجموعه شما نیز اقدام به تولید انیمیشنی با بار تبلیغاتی بالا و زیبایی و جذابیتی کم نظیر کند.