عمق میدان در عکاسی

عمق میدان در عکاسی یکی از پایه ای ترین مطالبی است که هر عکاس باید با آن آشنا باشد. علاوه بر تاثیر در زیبایی بصری و خلاقیت ؛عمق میدان در عکاسی و نحوه کنترل آن ابزاری برا انتقال پیام به مخاطب نیز می باشد. بنابراین تسلط کامل بر این مفهوم یکی از مهارت هایی است که هر عکاس به‌ آن نیاز مبرم دارد.

با رسیدن به مهارت و دانش کامل در این مفهوم شما قادر به ثبت بهترین عکس های پرتره خواهید بود. می توانید در عین حفظ فوکوس و شارپ بودن سوژه به بهترین شکل ناحیه پشت سوژه خود را محو نمایید. هم چنین به عنوان یک عکاس منظره می توانید از اولین نقطه پیش زمینه تا اخرین نقطه پس زمینه خود را کاملا واضح به ثبت رسانید.

تعریف عمق میدان در عکاسی

محدوده ای از صحنه عکاسی و میدان دید ما که واضح بوده و به اصطلاح فوکوس می باشد را عمق میدان (DOF یا Depth of Field)می گویند. این جمله ساده ترین تعریف برای این مفهوم می باشد.

از آنجایی که محدوده فوکوس دوربین ها برحسب فاصله نقطه مورد نظر تا دوربین تعیین می شود می توان تعریفی دیگر هم بر عمق میدان داشت. به عبارتی می توان گفت محدوده ای از عکس را که در قسمت جلو نقطه فوکوس و قسمت پشتی این نقطه؛ همچنان واضح و شفاف می باشد را عمق میدان در عکاسی می گویند.

هرچقدر فاصله این محدوده شفاف بیشتر باشد عمق میدان عکس بیشتر خواهد بود. از طرفی اگر این محدوده کوچکتر باشد، DOF ما کمتر خواهد بود.

عمق میدان چه کاربردی دارد؟

طبیعتا عمق میدان در عکاسی نیز مانند تمام مهارت ها و دانش این حوزه وسیله ای برای رساندن پیام به مخاطب می باشد. در حالت کلی سبک عکاسی شما و هدف شما از ثبت یک عکس ابزار و تکنیک مورد استفاده را تعیین می کند.

یک عکاس منظره گاه برای نمایش تمامی زیبایی های یک منظره باز، نیاز به محدوده فوکوس بسیار زیاد دارد. یا یک عکاس پرتره برای تمرکز بیشتر مخاطب به چهره سوژه عکاسی خود فوکوس را فقط در این نقطه حفظ می کند. به دلیل محو بودن سایر نقاط و وضوح سوژه هدف تمرکز بیننده تنها به این نقطه معطوف می گردد.

با آشنایی کامل با این مفهوم، حال ما نیاز داریم عوامل موثر بر آن را بشناسیم و قادر به کنترل آن ها باشیم.

عوامل موثر در عمق میدان

به صورت کلی ۳ عامل، عمق میدان در عکاسی ما را کنترل می کنند:

• دیافراگم لنز 
• فاصله کانونی لنز
• فاصله فوکوس

دیافراگم لنز

دیافراگم لنز شما تاثیر بسیار زیادی بر عمق میدان دارد. حال هرچقدر دیافراگم لنز باز تر باشد یا به اصطلاح عدد F لنز شما پایین تر باشد عکس نهایی عمق میدان کمتری خواهد داشت. به دلیل همین ویژگی عکاسان پرتره از لنز هایی با دیافراگم بازتر استفاده میکنند. و از طرفی هم هرچقدر پس زمینه سوژه ما محو تر باشد عکس پرتره ما جلوه زیباتری پیدا می کند.

برعکس این حالت زمانی است که دیافراگم ما بسته تر باشد. یعنی هرچقدر دیافراگم بسته تر باشد یا به معنای دیگر عدد F ما بالاتر باشد عمق میدان بیشتر خواهد بود. این حالت بیشتر توسط عکاسان منظره که نیاز به عمق میدان بیشتری دارند استفاده می شود.

فاصله کانونی لنز

فاصله کانونی نیز همانند دیافراگم ویژگی است که بر روی لنز ما قرار دارد. فاصله کانونی لنز نیز با توجه به کنترل امواج نوری بازتابیده از اشیا؛ تاثیر زیادی بر عمق میدان در عکاسی ما میگذارد.

برای آشنایی بیشتر با مفهوم فاصله کانونی می توانید مقاله “فاصله کانونی در عکاسی” را مطالعه کنید.

پس لازم است به این نکته اشاره کنیم که هرچقدر فاصله کانونی لنز ما بیشتر باشد عمق میدان کمتر خواهد بود. این حالت در عکاسی از فاصله بسیار دور با لنز های تله قابل لمس خواهد بود. همینطور اگر فاصله کانونی لنز کمتر باشد عمق میدان در عکاسی ما بیشتر خواهد بود. به همین دلیل در عکاسی معماری از عمارت های تاریخی با لنز های واید؛ عمق میدان بسیار زیادی خواهیم داشت.

فاصله فوکوس

فاصله فوکوس ما در عکاسی نیز تاثیر بسیار زیادی بر DOF ما خواهد داشت. برای درک راحت تر فاصله فوکوس را به ۲ حالت تقسیم کردیم:

• فاصله دوربین تا سوژه  
• فاصله سوژه تا پس زمینه

با توجه به این عوامل هر چقدر که فاصله دوربین تا سوژه ما کمتر و فاصله سوژه تا پس زمینه بیشتر باشد عمق میدان در عکاسی ما کمتر خواهد بود. و مشخصا  اگر فاصله دوربین تا سوژه خود را بیشتر کنیم و فاصله پس زمینه تا سوژه را کمتر کنیم عمق میدان ما بیشتر می شود.